Η προδοσία των διανοούμενων, the prequel
Είναι η κατάληξη της ομιλίας που θα εκφωνούσε ο Παζολίνι στο συνέδριο των Ριζοσπαστών. Πρόκειται για το τελευταίο γραπτό του. Κυριολεκτικά. Δολοφονήθηκε ώρες αργότερα. Τα χαρτιά βρέθηκαν στη γραφομηχανή, χωρίς διορθώσεις.Ξέρω ότι λέω πολύ βαρειές κουβέντες. Ήταν όμως και αναπόφευκτο. Γιατί, διαφορετικά, τι θα ερχόμουν να κάνω εδώ; Εγώ, σας παρουσιάζω -σε μια στιγμή δίκαιης ευφορίας των Αριστερών- αυτό που για μένα είναι ο μεγαλύτερος και χειρότερος κίνδυνος που απειλεί ιδιαίτερα εμάς, τούς διανοούμενους, στο κοντινό μέλλον. Μια νέα «προδοσία παπάδων» μια νέα παραδοχή μια νέα προσχώρηση, μια νέα υποχώρηση στο τετελεσμένο γεγονός, ένα νέο καθεστώς έστω και αν είναι μόνο σα νέα κουλτούρα και νέα ποιότητα ζωής.
Σας επαναλαμβάνω τα όσα έλεγα στο τέλος τής πέμπτης παραγράφου: ο καταναλωτισμός μπορεί να κάνη αναλλοίωτες τις νέες κοινωνικές σχέσεις πού θα εκφράζονται από το νέο τρόπο παραγωγής «δημιουργώντας σαν πλαίσιο τής νέας ηδονιστικής ιδεολογίας ένα πλαίσιο ψεύτικης ανοχής και ψεύτικου λαϊκισμού, ψεύτικης πραγμάτωσης, δηλαδή, πολιτικών δικαιωμάτων».
Η μάζα όμως των διανοουμένων που με την μαρξιστικοποίηση άλλαξε τον αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα και τον έκανε προοδευτικό κώδικα ή κομφορμισμό τής Αριστεράς, δεν κάνει άλλο από το να παίζη το παιχνίδι της εξουσίας: όσο περισσότερο ένας προοδευτικός διανοούμενος πιστεύει φανατικά στην αγαθότητα τής συμβολής του στην πραγμάτωση των πολιτικών δικαιωμάτων, τόσο περισσότερο, ουσιαστικά, δέχεται. τον σοσιαλδημοκρατικό ρόλο πού η εξουσία επιβάλλει, καταργώντας με την ψεύτικη πραγμάτωση, των πολιτικών δικαιωμάτων κάθε τι το πραγματικά διαφορετικό. Μια τέτοια εξουσία λοιπόν προσλαμβάνει ούσιαστικά τούς προοδευτικούς διανοούμενους και τούς αναθέτει τον ρόλο των κληρικών της. Έτσι, οι διανοούμενοι αυτοί χάρισαν σ' αυτή την αόρατη εξουσία μιαν αόρατη προσχώρηση, τσεπώνοντας μιαν αόρατη ταυτότητα.
Πιστεύω πάντως ότι σεις δεν θα πρέπει να κάνετε τίποτε άλλο από το να συνεχίσετε να είστε αυτό πού είστε. Πράγμα πού σημαίνει: να είστε αδιάκοπα αγνώριστοι. Να ξεχάσετε αμέσως τις μεγάλες επιτυχίες και να συνεχίσετε ατάραχοι και με επιμονή και αιώνια αντίθεση, να ζητάτε, να θέλετε να ταυτίζεστε με το διαφορετικό: να προκαλείτε σκάνδαλο, να βλαστημάτε.
Εκείνο το προδοσία παπάδων βγάζει μάτι. Το δικό μου τουλάχιστον που είναι και ζαβό. Αναζήτησα το πρωτότυπο και βρήκα πως λέει Una nuova trahison des clercs. Δε βαριέσαι, όλοι αδέρφια είμαστε.
Από το διπλό τεύχος 20-21 της Οδού Πανός. Μεταφραστής δεν αναφέρεται.
3 σχόλια:
Ξέχασα, παρακάτω που λέει "και τούς αναθέτει τον ρόλο των κληρικών της" εκεί είναι σωστή η μετάφραση. Επίσης κάθε ομοιότητα με άλλες "προδοσίες παπάδων" δέον να αποδοθεί σε πλήμπτωση (το αντίθετο της σύμπτωσης)
Δηλαδή αυτό που λέει ο Παζολίνι, αν κατάλαβα καλά, είναι ότι οι διανοούμενοι καταντούν οργανική διανόηση εφ' όσον εναποθέτουν την πίστη τους στην εξουσία. Επίκαιρο, πάρα πολύ επίκαιρο, αν και τόσα χρόνια μετά αποτελεί μόνο τη μία όψη του προβλήματος.
Να ξεχάσετε αμέσως τις μεγάλες επιτυχίες και να συνεχίσετε ατάραχοι και με επιμονή και αιώνια αντίθεση, να ζητάτε, να θέλετε να ταυτίζεστε με το διαφορετικό: να προκαλείτε σκάνδαλο, να βλαστημάτε [...]
Αν και αυτή η "αιώνια αντίθεση" (pace με τη μετάφραση...) μου προκαλεί μια σχετική αμηχανία, αυτό το απόσπασμα θυμίζει κάτι που θέλω να ανεβάσω, δίκην αλογόμυγας, από ένα βιβλίο του Στ. Καραγιάννη για τον οριενταλισμό και τον ανατολίτικο χορό...
Γενικότερα, και επί τη ευκαιρία, συγχαρητήρια για αυτό το βήμα και για το τι επιλέγετε να παρουσιάσετε και πώς. Αυτά θα σας τα έλεγα και κατ' ιδίαν, αλλά σας τα λέω και δημοσία.
Περίπου αυτό λέει αλλά όχι ακριβώς. Δυο αποσπάσματα που νομίζω αποδίδουν καλύτερα το συνολικό πνεύμα.
«Να λοιπόν κάτι το τεράστιο όπως το κατάλαβα στον Έλληνα εκείνο φοιτητή, να ενσαρκώνεται στο πρόσωπό τους ασυναίσθητα. Με μέσο τον μαρξισμό, η αποστολική προσπάθεια των νεαρών εξτρεμιστών αστικής καταγωγής - προσπάθεια για τη συνειδητοποίηση των δικαιωμάτων και την πραγμάτωσή τους - δεν είναι άλλο από την ασυναίσθητη λύσσα του φτωχού αστού εναντίον του γέροντος αστού, του αδύναμου αστού εναντίον του δυνατού, του μικρού αστού εναντίον του μεγάλου.
Είναι ένας ασυναίσθητος εμφύλιος πόλεμος - μασκαρεμένος σα ταξικός αγώνας - μέσα στην κόλαση της αστικής συνείδησης. (Ας μη ξεχνάμε ότι μιλάω για εξτρεμιστές και όχι για κομμουνιστές). Τα αξιολάτρευτα πρόσωπα που δεν ξέρουν ότι έχουν δικαιώματα, ή πάλι τα αξιολάτρευτα πρόσωπα που το ξέρουν αλλά το απαρνούνται - στον μασκαρεμένο εμφύλιο πόλεμο παίζουν ένα πολύ γνωστό και παλιό ρόλο: είναι κρέας για το σφαγείο.
Με ασυναίσθητη υποκρισία, χρησιμοποιούνται αρχικά σαν υποκείμενα μιας μεταβίβασης που ελευθερώνει από το βάρος του φόνου και του οικονομικού μίσους, και, στη συνέχεια, οδηγούνται από τους νεαρούς αβέβαιους και φανατικούς φτωχούς αστούς, σα στρατός από "καθαρούς" παρίες, σ' έναν αγώνα ασυναίσθητα ακάθαρτο, εναντίον ακριβώς των πλούσιων γερόντων και φασιστών αστών.»
...
«Ο εξτρεμιστής που διδάσκει στους άλλους να έχουν δικαιώματα, τι πράγμα διδάσκει; Διδάσκει ότι όσοι υπηρετούν έχουν "τα ίδια" δικαιώματα με τους άρχοντες. Ο εξτρεμιστής που διδάσκει στους άλλους ν' αγωνιστούν για τα δικαιώματά τους τι πράγμα διδάσκει; Διδάσκει ότι πρέπει να καρπωνόμαστε "τα ίδια" δικαιώματα με τους αφέντες. Ο εξτρεμιστής που διδάσκει ότι τα θύματα των των εκμεταλλευτών είναι δυστυχισμένα, τι διδάσκει; Διδάσκει ότι πρέπει να απαιτούμε την "ίδια" ευτυχία με τους εκμεταλλευτές.
Το αποτέλεσμα που με τον τρόπο αυτό είναι πιθανό να πετύχουμε, είναι μια "ταύτιση": δηλαδή, στην καλύτερη περίπτωση, ένας εκδημοκρατισμός σύμφωνα με το αστικό νόημα.
Έτσι η τραγωδία των εξτρεμιστών είναι ότι υποβίβασαν έναν αγώνα που οι ίδιοι με τα λόγια χαρακτηρίζουν επαναστατικό, μαρξιστικό - λενινιστικό σε εμφύλιο πόλεμο, παλιό όσο και η αστική τάξη. Κάτι το ουσιαστικό για την ίδια την ύπαρξη της αστικής τάξης.
Η κατάκτηση των δικαιωμάτων για όσους το πετυχαίνουν, δεν είναι άλλο από τον προβιβασμό τους, στη θέση του αστού.»
Δημοσίευση σχολίου