Ακίνδυνη Δικηγορία

Η καρδιά της τιτανομαχίας μεταξύ ισχύος και ελευθερίας φωλιάζει ιδίως στην τελική φάση του μιλτονικού σχεδίου. Όταν (πάντα μέσα στο γραφείο) ό νεαρός δικηγόρος ρώτησε το διάβο­λο σχετικά με την οικοδόμηση της αυτοκρατορίας του, αυτός (πάντα με το χαμόγελο του) του αποκρίθηκε πώς αυτό πού σχε­δίαζε ήταν κάτι περισσότερο· μια οικογένεια. Αλήθεια· γιατί αυ­τό πού πρότεινε στον Λόμαξ ήταν μια αιμομεικτική μείξη και μια κυριαρχία μέσω της γέννας; Γιατί αυτή η διασταύρωση συγγε­νικών δεσμών; Νομίζω πώς η απάντηση βρίσκεται στο αρχετυπικό νόημα της συγγένειας. Είναι σχέση ανελεύθερη, υπό την έννοια ότι εδράζεται προεχόντως σε αναγκαστικά, βιολογικά, αι­μάτινα δεδομένα, κι όχι στην ελευθερία και στην επιλογή. Τα μέλη μιας οικογένειας δεν επέλεξαν το ένα το άλλο, και η εξ αί­ματος συγγένεια δεν μπορεί να αρθεί ποτέ· ούτε κι αν δεν υπάρ­χει αγάπη. Ό Μίλτον φτάνει τη δεσποτεία αυτών των δεσμών στα άκρα, όταν προτείνει στον πρωταγωνιστή ζευγάρωμα με κάποια πού είναι ήδη συγγενής του. Είναι ακριβώς ο αντίποδας του ερω­τικού δεσμού, ο όποιος εδράζεται στην ελευθερία και στην επι­λογή και ο οποίος γι' αυτό το λόγο είναι εύθραυστος και υφίστα­ται μόνο εφ' όσον υφίσταται αγάπη. Το στοίχημα του ερωτικού δεσμού είναι το στερημένο κάθε βιολογικής προϊστορίας άνοιγ­μα σου σε έναν ξένο. Να γιατί η κύρια κόντρα του έργου ήταν προς τον ερωτικό δεσμό του νεαρού αντρογύνου. Η ήττα του υπήρξε ταυτόχρονα νίκη του δαίμονα.

Απόσπασμα από κείμενο του Θανάση Παπαγεωργίου με τίτλο «Ο Δικηγόρος Του Διαβόλου» για τα «2000 χρόνια μετά» εκδ. Ακρίτας.